Các dấu hiệu pháp lý của tội hiếp dâm

Tội hiếp dâm được coi là một trong số các tội xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm của người phụ nữ.

Tội hiếp dâm là gì?

Hiếp dâm là hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân. Để thực hiện hành vi hiếp dâm, người phạm tội có thể dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể kháng cự, tự vệ của nạn nhân như sử dụng thuốc mê, chuốc cho say rượu hoặc bằng thủ đoạn khác.

Cơ sở pháp lý

Điều 141 Bộ luật hình sự 2015.

Cấu thành tội phạm

Tội hiếp dâm được cấu thành khi thỏa mãn đủ 04 yếu tố: mặt khách quan của tội phạm, mặt chủ quan của tội phạm, khách thể của tội phạm và chủ thể của tội phạm. Trong đó:

Mặt khách quan của tội phạm

Hình thức cấu thành tội phạm

Tội hiếp dâm có cấu thành tội phạm – cấu thành hình thức. Cũng vì lẽ đó, nên mặt khách quan chỉ có dấu hiệu hành vi khách quan và thủ đoạn là yếu tố định tội bắt buộc.

Dấu hiệu khách quan

Dấu hiệu khách quan của tội hiếp dâm bao gồm:

Thứ nhất: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ. Ví dụ: Người phạm tội dùng sức mạnh vật chất đè bẹp sự kháng cự của nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu hoặc dùng dao uy hiếp nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu.

Thứ hai: lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân. Ví dụ: Người phạm tội thực hiện hành vi giao cấu với nạn nhân trong tình trạng nạn nhân đang hôn mê, say rượu,… (Trong thực tế: đã xảy ra từng xảy ra hành vi hiếp dâm của bác sĩ đối với bệnh nhân đang hôn mê).

Thứ ba: sử dụng các thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ. Ví dụ: Người phạm tội cho nạn nhân uống thuốc ngủ, cho uống rượu say, làm cho nạn nhân không thể tự vệ được, để từ đó thực hiện hành vi giao cấu.

Hành vi khách quan

Hành vi khách quan của tội hiếp dâm là giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân. Giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân được hiểu là giao cấu trái với mong muốn của nạn nhân hoặc trong tình trạng nạn nhân không có ý thức.

Mặt chủ quan của tội phạm

Động cơ, mục đích phạm tội

Động cơ không là dấu hiệu bắt buộc cấu thành tội hiếp dâm.

Hình thức lỗi

Hình thức lỗi của Tội hiếp dâm bao gồm: lỗi cố ý trực tiếp

Khách thể của tội phạm

Khách thể bị xâm phạm

Khác với khách thể của các tội xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác là cả đàn ông và phụ nữ, thì tội hiếp dâm xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người phụ nữ.

Đối tượng tác động của tội phạm

Đối tượng tác động của Tội hiếp dâm là phụ nữ từ 16 tuổi trở lên. Trường hợp nạn nhân là người dưới 16 tuổi thì hành vi hiếp dâm không cấu thành tội hiếp dâm mà cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

Chủ thể của tội phạm

Chủ thể có tội hiếp dâm là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.